Uit de cursus: Grondbeginselen van duurzaamheid: Basisconcepten

Systeembenadering

Uit de cursus: Grondbeginselen van duurzaamheid: Basisconcepten

Systeembenadering

“

- Ooit geprobeerd een legpuzzel op te lossen door slechts één stukje tegelijk te onderzoeken zonder naar het grotere geheel te kijken? Het is een uitdagende taak, toch? Vaak kiezen mensen voor een vergelijkbare benadering om de wereld om hen heen te begrijpen, waarbij ze naar individuele stukjes kijken zonder hun plaats in de grotere puzzel volledig te begrijpen. Dit staat bekend als reductionistisch denken, maar om de complexiteit van de huidige duurzaamheidsuitdagingen aan te pakken, hebben we een andere aanpak nodig, systeemdenken. Reductionistisch denken is al eeuwenlang een dominante methode in de wetenschap en het oplossen van problemen. Het is het idee dat we complexe systemen kunnen begrijpen door ze op te splitsen in hun afzonderlijke onderdelen, en het is ongelooflijk succesvol geweest. Door bijvoorbeeld individuele chemische reacties te isoleren en te bestuderen, hebben we vooruitgang geboekt in de geneeskunde die miljoenen levens heeft gered. Reductionistisch denken heeft echter zijn beperkingen, vooral wanneer het wordt toegepast op complexe, onderling verbonden kwesties zoals klimaatverandering, wereldeconomie en sociale ongelijkheid. Systeemdenken daarentegen gaat over begrijpen hoe delen van een systeem op elkaar inwerken en elkaar beïnvloeden. Het gaat erom het hele systeem te zien, de patronen die ontstaan en de feedbackloops die er zijn. Voordat ik dieper inga op waarom systeemdenken zo belangrijk is voor duurzaamheid, wil ik eerst introduceren wat ik bedoel met een systeem. In wezen is een systeem een reeks onderling verbonden componenten die als een geheel samenwerken. Denk aan de harmonie in de natuur. Land- en oceaanecosystemen werken samen om het evenwicht van het leven op aarde te ondersteunen. Evenzo vormen in ons eigen lichaam verschillende organen zoals de mond, maag en darmen samen een samenhangend spijsverteringsstelsel. Als slechts een deel ervan niet synchroon loopt, voelt het hele systeem dat effect. Hier is het centrale idee in een systeem dat het geheel niet zomaar een simpele combinatie van zijn delen is, maar iets complexers, dat vaak eigenschappen of gedragingen vertoont die individuele componenten op zichzelf niet bezitten. Op onze reis naar een duurzame toekomst moeten we ons denken veranderen. In plaats van problemen te isoleren, moeten we een systeemgebaseerde benadering kiezen en duurzaamheidsuitdagingen beschouwen als onderdeel van een ingewikkeld web van de verbanden die ze definiëren.

Inhoud