Netto nul

- In de volgende delen van deze cursus ga ik dieper in op de milieudimensies van duurzaamheid. Om duurzaamheid te bereiken, moeten we een wereld bouwen die netto nul, klimaatbestendig en natuurpositief is. In dit gedeelte wil ik je kennis laten maken met het concept van netto nul, wat het betekent en wat we moeten doen om daar te komen. Je hebt misschien gehoord van de uitdrukking netto nul in de context van klimaattoezeggingen van bedrijven of wereldwijde klimaatbeloften, maar waarom wordt het beschouwd als zo'n cruciaal onderdeel van het aanpakken van klimaatverandering? Laten we erin duiken. Klimaatverandering is een wereldwijde crisis die we vandaag allemaal meemaken. De temperatuur op aarde stijgt en weerpatronen verschuiven als gevolg van menselijke activiteiten, zoals het verbranden van fossiele brandstoffen en het kappen van bossen. Bij deze activiteiten komen kooldioxide of CO2 en andere broeikasgassen vrij, die warmte vasthouden en de planeet opwarmen. Als de uitstoot aanhoudt, zal het klimaat blijven veranderen en de gezondheid en stabiliteit van ons milieu, onze samenleving en onze economie bedreigen. Om de ergste gevolgen van klimaatverandering te voorkomen, moet de wereld de gemiddelde temperatuur op aarde ruim onder de twee graden Celsius houden, en idealiter onder de 1,5 graden. De wetenschap vertelt ons dat om een kans van 50% te hebben om de opwarming binnen deze limiet te houden, de wereldwijde uitstoot van kooldioxide tegen 2050 netto nul moet bereiken. Laten we even pauzeren en nadenken over deze verklaring van een kans van 50%. Dat is niet erg groot dat we binnen die opwarmingslimiet blijven. Sommigen zeggen dat het roekeloos zou zijn. Het is alsof je een muntje opgooit. Laten we teruggaan naar netto nul. Wat betekent netto nul eigenlijk? Het is het punt waarop de hoeveelheid broeikasgassen die mensen in de atmosfeer uitstoten, wordt gecompenseerd door de hoeveelheid die mensen verwijderen. Pas als we dit evenwicht, dat we netto nul noemen, bereiken, zullen de temperaturen op aarde niet meer stijgen. Dus hoe komen we bij netto nul? Welnu, er zijn twee basisstappen. Ten eerste, en verreweg het belangrijkste, is om onmiddellijk actie te ondernemen en de hoeveelheid broeikasgassen die in de atmosfeer wordt uitgestoten sterk te verminderen. Emissiereducties kunnen worden bereikt door over te schakelen van fossiele brandstoffen naar hernieuwbare energiebronnen, zoals wind en zon, door gebruik te maken van openbaar vervoer of door duurzame landbouwpraktijken toe te passen. Elk van deze acties vermindert de hoeveelheid koolstofdioxide en andere broeikasgassen die in de atmosfeer vrijkomen, waardoor we dichter bij onze netto nuldoelstelling komen. Hoewel het verminderen van de uitstoot in de wereld het belangrijkste is dat moet gebeuren om netto nul te bereiken, zal het op zichzelf niet genoeg zijn. Dit komt omdat sommige emissies te moeilijk zijn om in ieder geval op korte termijn, in de komende jaren en decennia, volledig te elimineren. Industrieën zoals de luchtvaart, zware productie en bepaalde landbouwpraktijken vormen aanzienlijke uitdagingen, bijvoorbeeld als het gaat om het volledig elimineren van emissies. Voor die sectoren zijn de oplossingen niet zo eenvoudig als het vervangen van fossiele brandstoffen door hernieuwbare bronnen. Dat brengt me bij het tweede deel van de netto nul-vergelijking, koolstofverwijdering. Koolstofverwijdering verwijst naar menselijke activiteiten die koolstofdioxide uit de atmosfeer halen. Er zijn eigenlijk twee manieren om koolstofdioxide uit de atmosfeer te verwijderen. Een daarvan is door natuurlijke processen, zoals fotosynthese. Fotosynthese is de manier waarop bomen en andere planten koolstofdioxide opnemen en zonlicht gebruiken om hun eigen voedsel te maken. Naarmate ze groeien, slaan ze koolstof op in hun stammen, bladeren en wortels die fungeren als natuurlijke koolstofputten. Door meer bomen te planten, benutten we dit natuurlijke proces om extra CO2 uit de atmosfeer te halen. Een andere manier om koolstofdioxide uit de atmosfeer te verwijderen, is door gebruik te maken van technologie. Er zijn technologieën zoals directe luchtafvang en -opslag, of DACS. Zie DACS als een machine die zich een beetje als een boom gedraagt. Het zuigt lucht aan, vangt de CO2 op en slaat het vervolgens duizenden jaren veilig op onder de grond. DACS heeft een enorm potentieel, maar het is vermeldenswaard dat DACS zich nog in een vroeg stadium van ontwikkeling bevindt en erg duur is. Voor de beste kans om zoveel mogelijk koolstofdioxide te verwijderen, hebben we een mix nodig van de kracht van de natuur en technologische innovatie. We hebben het hier gehad over koolstofverwijdering, maar er is nog een andere term in het lexicon van netto nul, het woord is koolstofcompensatie. De taal tussen koolstofcompensatie en koolstofverwijdering kan behoorlijk verwarrend zijn. Koolstofcompensaties verwijzen meestal naar het betalen van iemand anders om geen uitstoot van broeikasgassen uit te stoten, zodat u dat kunt. Zo kan een bedrijf bijvoorbeeld betalen om een bos te beschermen tegen houtkap als compensatie voor de uitstoot die het gevolg is van hun eigen activiteiten. Het beschermen van het bos dat gepland was om te worden gekapt, vermindert effectief de uitstoot en kan vele andere voordelen opleveren, zoals het beschermen van de biodiversiteit, waterkringloop, bestuivingsdienst en nog veel meer. Maar het beschermen van een bos verwijdert geen extra koolstofdioxide uit de atmosfeer, dus het kan niet worden meegeteld in de uiteindelijke netto nulvergelijking waarbij menselijke emissies gelijk moeten zijn aan menselijke verwijderingen. Dat gezegd hebbende, is het beschermen van bossen van cruciaal belang voor emissiereducties, maar moet het complementair zijn aan niet in plaats van het verminderen van de uitstoot van fossiele brandstoffen. Ik zei in het begin dat ik op zoek moest gaan naar verbindingen, en ik wil er hier een noemen. Onze inspanningen om netto nul te bereiken zijn nauw verbonden met ecosystemen. Bossen, oceanen en wetlands fungeren als de koolstofsponzen van de natuur die CO2 uit de lucht opnemen. Deze natuurlijke systemen zijn essentieel voor het bereiken van netto nul emissies. Momenteel verwijderen oceanen en landecosystemen ongeveer de helft van de menselijke uitstoot van broeikasgassen die elk jaar wordt uitgestoten uit de atmosfeer. Door meer bomen te planten en deze ecosystemen te herstellen, kunnen we het natuurlijke koolstofverwijderingsproces verbeteren. Wanneer ecosystemen echter worden aangetast of vernietigd, geven ze niet alleen hun opgeslagen koolstof weer af aan de atmosfeer, maar verliezen we ook hun voortdurende CO2-absorptiecapaciteit. Naarmate de temperatuur op aarde stijgt, nemen de risico's van verstoringen zoals bosbranden en plagen toe, waardoor de koolstofputten van de natuur verder worden bedreigd en het nog uitdagender wordt om onze netto nuldoelstelling te bereiken. We kunnen geen gezonde ecosystemen hebben zonder klimaatverandering aan te pakken, en we kunnen klimaatverandering niet aanpakken zonder gezonde ecosystemen.